A Scighéa (La Nebbia)
Leggenda sulla nascita della nebbia
Al éa invernu, ul sú al gh’éa un po da frègiu, al saèa non se fá e anlua al s’é metü a guardássi aturnu.
L’ha sghisí na nüuleta che l’éa na meraviglia, la paea na siréna e lü sübitu al s’é inamuá.
“A uaìa fati un basén”.
Ma a nüuleta al éa timida, l’éa giuina, a la gh’éa pagüa dul sú: gha l’éa dì a so mama (u aria) da stá luntana da chell lifrócu lí ch’al sa pizzéa sübitu me ‘n zufranèl candu al guardéa na nüula.
E sí, i paól hinn paól: a nüulèta-sirèna a la guardéa un sú inscì bèl, inscì regondu e la gh’ha dì:
“Ta lu fèssu anca mén un basén, ma a gh’ho vargogna, a ma guarda tütu ul mondu !”.
Daa tèra intantu a gha gnéa sü u aria frègia, e ul sú al ha pensá ben da sculdála un zichinén; s’é furmá inscì a scighéa, cha l’é na uüa cha la sa vedi ma sa po non tucála; un vèl tra a tera e ul cièl.
A nüuléta anlúala sé lassáa basá dul sú.
A scighéa, gelusa daa nüuléta, la uèa anca le fassi basá dul sú.
Par fassi bèla al é gnüa inscì spèssa cha al é diventáa luèssa.
Ul sú, daa rabia, al s’é scundü e al s’é üstu pü.
Era inverno, il sole aveva un po freddo, non sapeva cosa fare e allora si è messo a guardarsi in giro. Ha sbirciato una nuvoletta che era una meraviglia, pareva una sirena e subito se ne è innamorato.
"Vorrei darti un bacino".
La la nuvoletta era timida, era giovane, e aveva paura del sole: glielo aveva detto la sua mamma (l'aria) di stare lontana da quel donnaiolo che si infiammava subito come un fiammifero quando guardava una nuvola.
E si, le parole son parole: la nuvoletta-sirena guardava il sole così bello, così rotondo, e gli ha detto:
"Te lo darei anch'io un bacino ma ho vergogna, mi osserva tutto il mondo!".
Intanto, dalla terra saliva un'aria fredda, e il sole ha pensato bene di scaldarla un pochino; si è formata così la nebbia, che è una polvere che si vede ma non si può toccare; un velo fra la terra e il cielo.
La nuvoletta, allora, si è lasciata baciare dal sole.
La nebbia, gelosa della nuvoletta, voleva anche lei esser baciata dal sole.
Per farsi bella, è venuta così spessa da diventar nebbia fittissima.
Il sole, dalla rabbia, si è nascosto e non si è visto più.